Darmmicrobioom en mentale gezondheid

Je darmen spelen een belangrijke rol in jouw mentale gezondheid. Het darmmicrobioom is hierin een essentiële factor. Dit darmmicrobioom bestaat uit biljoenen micro-organismen, voornamelijk bacteriën maar ook schimmels en gisten. Deze leven vooral in onze dikke darm. Hoewel sommige van deze micro-organismen schadelijk kunnen zijn, zijn de meeste juist gunstig en spelen ze een essentiële rol in het omzetten van voedingsstoffen, de productie van vitaminen, het immuunsysteem en het beschermen van het lichaam tegen infecties . Voor een goede gezondheid is de balans tussen ‘goede’ en ‘slechte’ micro-organismen belangrijk.

Hoe wordt ons microbioom beïnvloed?

Deze balans in het microbioom wordt door allerlei factoren beïnvloed: 

  • Dieet: voeding speelt een sleutelrol bij het bepalen van de diversiteit en de gezondheid van ons darmmicrobioom. Een dieet rijk aan vezels, groenten en gefermenteerde voedingsmiddelen heeft een positief effect, terwijl een dieet met veel bewerkte voedingsmiddelen en suikers een negatief effect heeft.
  • Stress: langdurige stress kan een negatieve invloed hebben op het darmmicrobioom.
  • Medicatie: antibiotica verminderen de diversiteit en zorgen voor een verstoring van de balans. Ook andere medicijnen kunnen het darmmicrobioom beïnvloeden.

Door deze factoren kan een verstoring van de balans in het microbioom optreden. Een disbalans wordt geassocieerd met allerlei gezondheidsproblemen, zoals spijsverteringsklachten, ontstekingsziektes, vermoeidheid, huidproblemen en psychische aandoeningen.

De verbinding tussen het darmmicrobioom en mentale gezondheid

Recent onderzoek heeft aangetoond dat het darmmicrobioom een directe invloed heeft op de hersenen. Dit wordt mogelijk gemaakt door de zogenaamde darm-hersen-as, een communicatiesysteem dat signalen verzendt tussen de darmen en de hersenen via de nervus vagus (een belangrijke hersenzenuw), het immuunsysteem en via biochemische stoffen zoals neurotransmitters. Vanuit wetenschappelijk onderzoek komen steeds meer bewijzen naar voren dat een disbalans in het darmmicrobioom een effect heeft op het functioneren van de hersenen, o.a. op je stemming en je geheugen. Het kan bijdragen aan de ontwikkeling van allerlei hersenaandoeningen, waaronder depressie, migraine, ziekte van Alzheimer en ziekte van Parkinson.

Tips om de balans te verbeteren

Genoeg redenen om goed voor je darmmicrobioom te zorgen! Gelukkig zijn er stappen die je kunt nemen om de gezondheid van jouw darmmicrobioom te ondersteunen:

  • Eet gevarieerd en vezelrijk: groenten en fruit bevatten vezels die de groei van goede bacteriën in de darmen bevorderen. Breng hier voldoende variatie in aan.
  • Vermijd bewerkte voedingsmiddelen: het verminderen van bewerkte voedingsmiddelen en suikers helpt om een gezond darmmicrobioom te behouden.
  • Probiotica en gefermenteerde voedingsmiddelen: voedingsmiddelen zoals yoghurt, kefir, kombucha, kimchi en zuurkool bevatten probiotica die gunstig zijn voor het darmmicrobioom.
  • Stress verminderen: ontspanningsoefeningen zoals meditatie, yoga en ademhalingsoefeningen kunnen helpen om de impact van stress op het darmmicrobioom te verminderen.
Variatie en vezels voor je darmmicrobioom

Door deze tips toe te passen, kun je niet alleen de gezondheid van jouw darmen verbeteren, maar ook jouw mentale welzijn.

Bronnen
  • Dijkinga, R. (2021). Je brein vitaal
  • Tode-Gottenbos, N. (2017). De poepdokter Gezond van mond tot kont 
  • Berding, K., Vlckova, K., Marx, W., Schellekens, H., Stanton, C., Clarke, G., Jacka, F., Dinan, T. G., & Cryan, J. F. (2021). Diet and the Microbiota-Gut-Brain Axis: Sowing the Seeds of Good Mental Health. Advances in Nutrition, 12(4), 1239–1285. Pubmed link
  • Margolis, K. G., Cryan, J. F., & Mayer, E. A. (2021). The Microbiota-Gut-Brain Axis: From Motility to Mood. Gastroenterology, 160(5), 1486 Pubmed link